BỌ TRĨ GÂY HẠI TRÊN CÂY CÓ MÚI

Bọ trĩ gây hại trên cây có múi

– Tên khoa học : Scirtothrips dorsalis

– Tên tiếng Anh: Thrips

Mùa nắng nóng và khô là điều kiện thuận lợi để bọ trĩ phát triển và gây hại làm ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm nhiều loại trái cây đặc biệt trên nhóm cây có múi. Có hai loài bọ trĩ hiện diện trên cây có múi là Scirtothrips dorasalis và Thrips sp nhưng phổ biến là Scirtothrips dorasalis. Bọ trĩ thuộc họ Bọ trĩ (Thrippidae), bộ Cánh tơ (Thysanoptera).

I.Triệu chứng gây hại

Cả trưởng thành và ấu trùng bọ trĩ đều gây hại:

-Trên lá non:Chúng tập trung mặt dưới lá non, chích hút làm lá biến màu và cong queo.

– Trên hoa: Chích hút dinh dưỡng từ hoa. Nếu bị nặng hoa sẽ bị táp, nhanh tàn, cánh hoa rụng sớm, giảm tỷ lệ đậu quả.

– Trên trái:Bọ trĩ ẩn trong lá đài chích hút nhựa từ mô biểu bì phần vỏ trái gần cuống trái, khi trái phát triển những mảng sẹo này lộ ra phía ngoài lá đài thành những sẹo lồi màu nâu nhạt có dạng vòng tròn chung quanh cuống trái rất đặc trưng. Bọ trĩ gây hại phổ biến giai đoạn trái rất nhỏ (vừa rụng cánh hoa đến khi trái có đường kính khoảng 4cm). Nếu mật độ cao, bọ trĩ gây hại cả trên những trái lớn, làm giảm giá trị thương phẩm.

II. Đặc điểm hình thái

– Trứng: Rất nhỏ, hình bầu dục, màu vàng nhạt.

– Sâu non:

+ Ấu trùng tuổi 1: Cơ thể trong suốt, thân rất nhỏ, chân dài, bụng nhọn, không cánh, râu đầu có 7 đốt, hình ống tròn.

+ Ấu trùng tuổi 2: Kích thước tương tự trưởng thành, râu dài 7 đốt, râu môi dưới có 3 đốt, không cánh, các lông trên cơ thể dài hơn lông ở giai đoạn tuổi 1, đầu đã hoá cứng.

Giai đoạn tiền nhộng có mầu vàng, râu ngắn, mập, 2 mầm cánh đã lộ ra ngoài cơ thể.

– Nhộng:Có màu vàng sậm, mắt kép và mắt nhỏ có màu đỏ, mầm cánh đã dài hơn, râu đầu ngắn.

+ Nhộng cái: Có phần cuối bụng nhọn.

+ Nhộng đực: Phần cuối bụng ít nhọn hơn.

– Trưởng thành: Có kích thước rất nhỏ, dài khoảng 0,8-1 mm, màu vàng đến vàng cam, cánh hẹp, hai bên rìa cánh có nhiều sợi lông nhỏ dài.

III. Đặc điểm sinh học

– Gây hại nặng vào mùa nắng nóng

– Giai đoạn nhộng khoảng 03-04 ngày.

– Vòng đời bọ trĩ khoảng 15-20 ngày.

– Sau khi vũ hóa 3 ngày, con cái bắt đầu đẻ trứng. Một con cái có thể đẻ từ 20-25 trứng.

Trưởng thành đẻ trứng trong bộ phận như cánh hoa, đài hoa, nụ hoa, cuống hoa, lá non, quả non. Sau khi hoàn thành giai đoạn tuổi 2, một số ấu trùng sẽ rơi xuống đất để hóa nhộng, một số khác hóa nhộng trong khe nứt của cây hoặc trong các lá cuốn lại.Trưởng thành ít bay, hoạt động mạnh vào buổi sáng và chiều mát.

IV. Biện pháp phòng trừ

– Bọ trĩ thường phát triển gây hại nhiều trong điều kiện khô nóng nên dùng vòi tưới phun mưa, tạo ẩm độ và mát mẻ cho vườn cây có thể hạn chế được mật số bọ trĩ.

– Phun thuốc có hoạt chất: Spinetoram, imidacloprip, Carbosulfan,… Phun lần 2 cách nhau 5-7 ngày.

Lưu ý: Bọ trĩ rất dễ kháng thuốc vì thế nên sử dụng luân phiên hoạt chất thuốc.