Sầu riêng bị thối vỏ có ăn được không? Nguyên nhân, dấu hiệu và lời khuyên

Sầu riêng bị thối vỏ có ăn được không? Đôi khi người trồng và người mua có thể gặp phải tình trạng sầu riêng bị thối vỏ – bề mặt vỏ xuất hiện nấm mốc hoặc vết thối. Vậy sầu riêng thối vỏ có ăn được không?

Nguyên nhân khiến vỏ sầu riêng bị thối

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng vỏ sầu riêng bị thối hoặc mốc. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp người trồng và người bán phòng tránh, đồng thời giúp người mua biết lý do tại sao một số trái sầu riêng lại có vỏ hư hỏng.

Nấm và vi khuẩn: Loại nấm thường gặp nhất là Phytophthora palmivora phát triển mạnh trong môi trường ẩm. Nấm và vi khuẩn tấn công vỏ sầu riêng, nhất là từ cuống hoặc đáy, khiến vỏ thối và mốc trắng.
Thời tiết ẩm ướt: Mùa mưa, khi độ ẩm cao và vườn ít ánh nắng, là điều kiện lý tưởng cho nấm mốc sinh sôi. Nếu đất không thoát nước tốt, nguy cơ thối vỏ càng cao.
Côn trùng và va đập: Vết thương do sâu bệnh, côn trùng chích hút hoặc va chạm trong quá trình thu hoạch – vận chuyển làm vỏ bị nứt. Những vết nứt nhỏ là “cửa ngõ” để nấm mốc xâm nhập.
Bảo quản kém: Để quả ở nơi ẩm, thiếu thông thoáng hoặc xếp chồng lên nhau khiến vỏ bị tổn thương và mốc. Rửa nước rồi không lau khô vỏ cũng làm tăng độ ẩm và phát sinh nấm.

Các điều kiện thời tiết ẩm ướt và nấm bệnh có thể tấn công trái sầu riêng ngay trên cây. Trong ảnh, một quả sầu riêng trên cây đang bị thối phần đáy (đít trái) do nấm, với vết thối nâu đen lan rộng từ cuống xuống. Bệnh thối trái do nấm Phytophthora thường bắt đầu từ cuống hoặc đáy trái, sau vài ngày sẽ xuất hiện vệt thâm đen, vỏ mềm nhũn hoặc mốc trắng – báo hiệu quá trình thối rữa đã bắt đầu.

Dấu hiệu nhận biết sầu riêng hư hỏng (vỏ bị thối mốc)

Khi vỏ sầu riêng có dấu hiệu thối hoặc mốc, làm thế nào để biết trái đó còn ăn được hay đã hỏng? Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết sầu riêng bị hư mà cả người mua lẫn người bán cần lưu ý:

Có đốm mốc trắng, xám hoặc đen trên vỏ; vùng mốc ban đầu nhỏ nhưng lan nhanh nếu không xử lý.
Vỏ mềm nhũn, đổi màu nâu hoặc đen; ấn vào dễ lún và có thể rỉ nước.
Mùi chua hoặc hôi lạ: Sầu riêng chín tự nhiên có mùi thơm; nếu có mùi chua, men rượu hay mùi mốc, trái có thể đã hỏng.
Trái chín nẫu hoặc lên men: Vỏ nứt toác, múi bên trong lỏng nước, có vị đắng hoặc nhạt. Mùi vị thường giảm rõ rệt khi nấm mốc đã xâm nhập sâu.

Bên ngoài vỏ, sầu riêng hư sẽ xuất hiện các mảng thối màu nâu đen và nấm mốc trắng. Hình ảnh trên cho thấy một quả sầu riêng bị thối một phần vỏ: vùng vỏ có màu thâm đen, bề mặt mốc trắng và đã mềm nhũn. Khi gặp hiện tượng này, trái sầu riêng thường bốc mùi hôi, và rất có khả năng phần múi bên trong đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Những quả như vậy gần như chắc chắn không còn giá trị thương phẩm và khó có thể ăn ngon được.

Sầu riêng bị thối vỏ có ăn được không?

Các chuyên gia khuyên không nên ăn những quả sầu riêng bị mốc vỏ. Nấm mốc trên vỏ có thể tạo độc tố và lan vào phần múi mà mắt thường không thấy. Ăn phải có thể gây buồn nôn, đầy bụng, tiêu chảy, nhất là với người nhạy cảm. Hơn nữa, hương vị cũng không còn ngon: múi thường mất vị ngọt béo, thậm chí có vị chua, đắng hoặc men.

Một số người chọn cắt bỏ phần vỏ hỏng nếu chỉ có một đốm nhỏ và múi bên trong vẫn nguyên vẹn. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp an toàn; cách tốt nhất là bỏ đi để bảo vệ sức khỏe.

Mẹo cho người mua

Kiểm tra ngoại hình: Chọn quả vỏ cứng, gai nhọn và màu sắc tươi (xanh hoặc vàng tùy giống). Tránh những quả có đốm mốc, vết thối hay rỉ nước. Cuống phải còn tươi, xanh, không khô nứt.
Ngửi mùi: Sầu riêng chín tự nhiên sẽ thơm nhẹ; nếu cuống hoặc khe múi có mùi chua hoặc hôi, đừng mua.
Bảo quản: Để ở nơi khô thoáng. Không rửa hoặc để vỏ ẩm; sau khi bổ, bọc kín phần còn lại rồi cho vào ngăn mát. Quan sát thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu mốc.

Lời khuyên cho người bán và nhà vườn

Thu hoạch và vận chuyển nhẹ tay: Tránh làm vỏ bị trầy xước hay va đập mạnh. Xếp trái nhẹ, có lót đệm để giảm tổn thương.
Bảo quản khô ráo, thoáng mát: Kho lưu trữ cần thông gió; không để trái ở nơi ẩm ướt. Loại bỏ ngay những quả có dấu hiệu mốc để tránh lây sang quả khác.
Xử lý nấm mốc mới chớm: Nếu chỉ có đốm mốc nhỏ, lau sạch bằng khăn khô hoặc nước muối loãng, rồi phơi nơi khô thoáng. Nếu vết thối rộng, nên tiêu hủy.
Phòng bệnh trên cây: Tỉa cành để vườn thông thoáng, phun thuốc phòng nấm Phytophthora vào đầu mùa mưa khi cần. Loại bỏ và tiêu hủy sớm trái bị bệnh để ngăn lây lan.